ساحل خبر | بیست و دومین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان با تمرکز بر محورهایی مانند خط ریلی زاهدان – تفتان – کویته و توسعه بازارچه‌های مرزی، شهریور امسال در تهران برگزار شد؛ نشستی که سیستان و بلوچستان را به نقطه اتصال راهبردی ۲ کشور تبدیل می‌کند.
نشست‌های این کمیسیون با هدف توسعه و تعمیق همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های تجارت، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، بانکی، انرژی، صنعت، حمل‌ونقل، زیرساخت، همکاری‌های اجتماعی، فرهنگی و استانی برگزار شد.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، این اجلاس پس از وقفه سه ساله دوباره برگزار شد و با موفقیت به اتمام رسید؛ این کمیسیون به فاصله یک ماه از سفر پزشکیان به پاکستان برگزار شد که در آن ۲ کشور بر ارتباط تجارت تا ۱۰ میلیارد دلار به تفاهم رسیدند.
فرزانه صادق افزود: هم اکنون سطح مبادلات تجاری ایران و پاکستان ۳.۱ میلیارد دلار است و تفاهمات اخیر مسیر را برای دستیابی به هدف تجارت ۱۰ میلیارد دلاری هموار خواهد کرد.
وی با بیان اینکه در سفر رییس جمهور به پاکستان ۱۲ تفاهمنامه همکاری امضا شد و در کمیسیون اخیر به ۱۳ تفاهم اجرایی دیگر رسیدیم، ابراز امیدواری کرد: اجرای تفاهم‌نامه‌های یاد شده در ارتقای عزت و آبادانی ۲ کشور تاثیرگذار باشد.
از جمله محورهای همکاری که در این اجلاس مورد تاکید قرار گرفت می‌توان به حمل و نقل، افزایش تردد کامیون‌های ایرانی در عمق خاک پاکستان، فعال‌سازی بازارچه‌های مرزی مانند پیشین-مند ( از توابع شهرستان راسک در سیستان و بلوچستان)، توسعه خطوط ریلی از جمله کویته – تفتان – زاهدان، همکاری‌های بندری از جمله بنادر گوادر پاکستان و چابهار ایران، تسهیل حمل کالا و تردد زائران اشاره کرد.
جایگاه کلیدی سیستان و بلوچستان در همکاری‌های ایران و پاکستان
برگزاری بیست و دومین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان در تهران فرصتی تازه برای بازتعریف نقش مرزها در معادلات توسعه منطقه‌ای بود؛ تأکید بر زیرساخت‌های حمل و نقل، گسترش بازارچه‌های مرزی، تقویت خطوط ارتباطی دریایی و هوایی و نیز هدف‌گذاری تجارت دوجانبه ۱۰ میلیارد دلاری، نشان می‌دهد که روابط تهران و اسلام‌آباد از سطح همکاری‌های سنتی فراتر رفته و وارد مرحله‌ای ساختاری شده است.
سیستان و بلوچستان به‌واسطه موقعیت جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیک) به لحاظ مرز زمینی گسترده با پاکستان، دسترسی به آب‌های آزاد از طریق بندر چابهار و جایگاهی کلیدی در اتصال ریلی جنوب شرق ایران به شبه‌قاره هند به پیشانی این رویکرد جدید بدل شده است؛ در چنین شرایطی، نگاه سیاستگذاران از تمرکز صرف بر پروژه‌های محلی به سمت بهره‌برداری منطقه‌ای از مزیت‌های این استان چرخیده است.
در میانه تلاش‌های ۲ کشور همسایه برای توسعه روابط اقتصادی و ارتقاء ظرفیت‌های همکاری‌های منطقه‌ای، خط ریلی زاهدان – تفتان – کویته به موضوعی محوری در گفت‌وگوهای راهبردی تهران و اسلام‌آباد بدل شده است؛ مسیری که در گذشته تنها گذرگاهی برای حمل کالا بود امروز به‌عنوان شاهراه اتصال اقتصادی، فرهنگی و امنیتی میان ۲ کشور دیده می‌شود.
نوسازی و بازسازی خط ریلی زاهدان – تفتان – کویته نه‌تنها یک پروژه عمرانی بلکه بخشی از معماری جدید همکاری‌های منطقه‌ای ایران با جنوب آسیاست؛ این مسیر می‌تواند در همگرایی با پروژه‌هایی نظیر خطوط کشتیرانی چابهار–کراچی و پروازهای مستقیم بین فرودگاه‌های ۲ کشور، نقشی فراتر از یک مسیر فنی ایفا کند و به نماد پیوندهای اقتصادی پایدار تبدیل شود.
در عین حال، تقویت مرزهای رسمی از جمله فعال‌سازی «کوهک» به‌عنوان چهارمین مرز رسمی، توسعه بازارچه‌های مرزی و تسهیل صدور روادید از دیگر محورهایی است که در گفت‌وگوهای مشترک ۲ کشور دنبال شده است و می‌تواند ضمن رونق‌بخشی به تجارت محلی بر شاخص‌های امنیت و اشتغال در نواحی مرزی نیز اثرگذار باشد.
نقش‌آفرینی سیستان و بلوچستان در مسیر جدید همکاری‌های منطقه‌ای
به گفته استاندار سیستان و بلوچستان، کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان، بستری راهبردی برای توسعه همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای است و امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری در این کمیسیون گامی مهم در جهت تقویت پیوندهای اقتصادی، ترانزیتی و فرهنگی ۲ کشور خواهد بود.
منصور بیجار با اشاره به اهمیت زیرساخت‌های ارتباطی در تحقق اهداف اقتصادی و سیاسی ۲ کشور افزود: بازسازی خط ریلی زاهدان – تفتان – میرجاوه یکی از مهمترین محورهای مذاکرات تهران بود؛ این پروژه با هدف ارتقای ظرفیت حمل و نقل کالا و مسافر، نقش مهمی در افزایش امنیت مسیرهای ترانزیتی و رونق‌بخشی به اقتصاد مرزی ایفا خواهد کرد که آمادگی کامل سیستان و بلوچستان برای همکاری در اجرای این طرح وجود دارد.
وی با اشاره به نگاه توسعه‌گرا در سطح ملی از نقش‌آفرینی ویژه سیستان و بلوچستان در سند همکاری‌های جدید خبر داد و گفت: امضای تفاهمنامه بخشی از نقشه راه جدید همکاری‌های ایران و پاکستان در حوزه‌های مرزی است و این استان با توسعه زیرساخت‌های خود، می‌تواند به کانون تحول در این مسیر تبدیل شود.
استاندار سیستان و بلوچستان، خواستار تسهیل در فرایند تصمیم‌گیری‌های مشترک در سطح استانی شد و گفت: رییس جمهور بخشی از اختیارات اجرایی را به استانداران تفویض کرده است و انتظار می‌رود دولت پاکستان نیز اختیارات لازم را به مسوولان ایالت بلوچستان واگذار کند تا همکاری‌های استانی با سرعت و اثربخشی بیشتری دنبال شود.
بیجار به اقدامات عملیاتی و در دست پیگیری اشاره کرد و افزود: راه‌اندازی خط کشتیرانی چابهار به بنادر گوادر و کراچی و برقراری پرواز مستقیم بین فرودگاه‌های زاهدان–کویته و چابهار–کراچی از برنامه‌های در حال پیگیری است که نقش مؤثری در تسهیل ارتباطات تجاری و حمل و نقل میان ۲ کشور خواهد داشت.
وی با اشاره به توافقات حاصل‌شده در سفر اخیر رییس‌جمهور ایران به پاکستان تصریح کرد: افزایش حجم مبادلات تجاری تا سقف ۱۰ میلیارد دلار یک هدف واقع‌بینانه است و همه زیرساخت‌های مرزی، بازارچه‌های فعال و ظرفیت لجستیکی استان برای تحقق این هدف تجهیز شده‌اند، همچنین توسعه کنسولگری پاکستان در زاهدان و تسهیل روادید نیز در دستور کار قرار دارد.
سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرقی ایران حدود یک‌هزار و ۶۰۰ کیلومتر با کشورهای افغانستان و پاکستان و حوزه دریای عمان مرز دارد.
طول مرزهای خاکی سیستان و بلوچستان با کشور افغانستان حدود ۳۰۰ کیلومتر و طول مرزهای خاکی مشترک این استان با پاکستان حدود ۹۰۰ کیلومتر است که مجموع کل مرز مشترک ایران و پاکستان را تشکیل می‌دهد.
Thursday, 18 September , 2025